ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1945-1998

Στον τόμο αυτό περιλαμβάνεται το σύνολο του έργου του Μίλτου Σαχτούρη, ενός ποιητή από τους πιο χαρακτηριστικούς της μεταπολεμικής πρωτοπορίας, η τέχνη του οποίου εξακολουθεί να επηρεάζει τις νεότερες γενιές. Περιλαμβάνονται οι ποιητικές συλλογές: Η ΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΗ (1945), ΠΑΡΑΛΟΓΑΙΣ (1948), ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ (1952), ΟΤΑΝ ΣΑΣ ΜΙΛΩ (1956), ΤΑ ΦΑΣΜΑΤΑ ή Η ΧΑΡΑ ΣΤΟΝ ΑΛΛΟ ΔΡΟΜΟ (1958), Ο ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ (1960), ΣΦΡΑΓΙΔΑ ή Η ΟΔΓΟΗ ΣΕΛΗΝΗ (1964), ΤΟ ΣΚΕΥΟΣ (1971), ΧΡΩΜΟΤΡΑΥΜΑΤΑ (1980), ΕΚΤΟΠΛΑΣΜΑΤΑ (1986), ΚΑΤΑΒΥΘΙΣΗ (1990), ΕΚΤΟΤΕ (1996), ΑΝΑΠΟΔΑ ΓΥΡΙΣΑΝ ΤΑ ΡΟΛΟΓΙΑ (1998).

Τα ποιήματά μου εγώ δεν τα γράφω κομματιαστά. Ούτε τα ανακαλύπτω σιγά-σιγά. Το είπα και άλλοτε, μου ξεπηδάνε από μέσα μου μονοκόμματα. Καμιά φορά δύσκολα, αλλά ολόκληρα. Άλλη ιστορία, αν μερικά τα παιδεύω και βδομάδες ολόκληρες, από δω και από κει. Είχα ταξιδέψει, θυμάμαι, ένα καλοκαίρι εκδρομή με τη Γιάννα. Εγώ κλείστηκα και δούλευα τρία ποιήματα μαζί: το "Κύριε", το "Πράσινο απόγευμα" και το "Καφενείο". Και τα τρία ταυτόχρονα. Ούτε κατάλαβα αν πήγα και που πήγα εκδρομή: Αίγινα; Πόρος;

Τον ποιητή τίποτε δεν εγγίζει, ούτε ο χρόνος. Γιατί έχει μέσα του το παιδικό, το γεροντικό και το δαιμονικό συγχρόνως.

Μ.Σ. ΑΥΤΟΣΧΟΛΙΑ, σελ. 253-259, στο βιβλίο "Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης", του Γιάννη Δάλλα, Κέδρος 1997

[...] Ο Σαχτούρης είναι, λοιπόν, για τους "μοντέρνους καιρούς" μας ένας ποιητής αρχετυπικών συμβόλων. Το υπέδαφος της ψυχής του είναι και σε αυτόν ο χθόνιος χώρος ενός ομαδικού υποσυνείδητου. Το εγώ του λειτουργεί με έκτακτη αφαιρετική δύναμη σαν ρουφήχτρα. Προς εκεί χωρούν κι κείθε αναχωρούν για τη γνωστή περιπέτεια - "περίπατος" κατά τον Σαχτούρη - όλα τα αιχμηρά και βάναυσα της σύγχρονης ιστορίας: αντικείμενα, συμβάσεις, ραδιουργίες ιδιωτικές ή δημόσιες. Γιατί ο Σαχτούρης έχει τη χάρη και τα πιο "ευτελή" του κοινωνικού περιβάλλοντος να τα κατεβάζει στο υπέδαφος του ποιητικού εγώ του και πάλι να τα ανεβάζει μια αρχετυπική δύναμη στην κοινωνική επιφάνεια. Και αυτή η επιφάνεια, με την κάθε λογής, κατοχικής και μεταπολεμική, τερατωδία της, πολύ συμβάλλει να γίνονται τα πράγματα στοιχειακά και στοιχειωμένα μαζί μέσα του. Αυτός είναι και ο μόνος διάλογός του με την κοινωνική πραγματικότητα. Αλλιώς η ποίησή του δεν επιδέχεται ετικέτες· δεν γίνεται να καταταχθεί στην κατηγορία ούτε της ιδιωτικής ούτε της κοινωνικής αγωνίας. Ακόμη πιο λάθος, να ερμηνευθεί με κλειδιά σχετικά πρόσφατα.

[...]

Σε μια εποχή με φωνές μπερδεμένες μες στα φαινόμενα, αυτός έχει μια στερεότητα σχεδόν ορυκτή. Και με την αρχετυπική γλώσσα του έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει - κυριολεκτικά και τελετουργικά - το περιβάλλον της τρέχουσας "ιστορίας" μας.

Γιάννης Δάλλας, "Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης", Κέδρος 1997